Sorbitol: Công dụng, liều dùng và lưu ý khi sử dụng

Sorbitol (còn được gọi là D-sorbitol, E420, D-glucitol) là một loại thuốc nhuận tràng được sử dụng phổ biến trong y học. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về công dụng, liều dùng, cách dùng và những lưu ý quan trọng khi sử dụng sorbitol.

Công dụng của Sorbitol

Tác dụng của Sorbitol

Sorbitol thuộc nhóm thuốc nhuận tràng thẩm thấu. Cơ chế hoạt động của sorbitol là tăng tiết cholecystokinin – pancreazymin, từ đó làm tăng nhu động ruột. Thuốc được sử dụng để điều trị các triệu chứng rối loạn tiêu hóa như táo bón và khó tiêu.

Ngoài ra, sorbitol còn được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác như:

• Tá dược tạo ngọt trong một số viên nhai.
• Chất hóa dẻo cho gelatin trong vỏ viên nang.
• Thành phần dịch truyền để thay thế glucose trong việc cung cấp năng lượng.
• Chất giữ ẩm và tạo hương trong mỹ phẩm.
• Chất giữ ẩm cho kem đánh răng.

Liều dùng và cách dùng Sorbitol

Lưu ý: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.

Dạng bào chế và hàm lượng

Sorbitol có nhiều dạng bào chế và hàm lượng khác nhau, bao gồm:

• Gel thụt nhuận tràng chứa sorbitol 1,875g và natri citrat 0,27g.
• Gel thụt trực tràng.
• Bột uống 5g.

Liều dùng cho người lớn

Liều dùng sorbitol tùy thuộc vào dạng bào chế và tình trạng sức khỏe. Dưới đây là liều dùng tham khảo:

• Khó tiêu: 1–3 gói (5g/gói) mỗi ngày, uống trước bữa ăn hoặc khi có dấu hiệu khó tiêu.
• Táo bón: 1 gói (5g) vào buổi sáng, khi đói.
• Gel thụt trực tràng (táo bón do nguyên nhân ở vùng trực tràng hậu môn): 1 tuýp (50%) một ngày, trước khi đi đại tiện 5–20 phút.

Người bệnh kết tràng cần giảm liều.

Liều dùng cho trẻ em

Liều dùng cho trẻ em thường bằng một nửa liều dùng cho người lớn. Tuy nhiên, cần hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi cho trẻ sử dụng sorbitol.

Cách dùng

• Bột uống: Pha 1 gói vào khoảng 1/2 cốc nước và uống ngay.
• Gel thụt trực tràng: Nằm nghiêng hoặc nâng cao phần hậu môn, đưa đầu tuýp vào trực tràng và bóp hết thuốc. Giữ nguyên tư thế bóp khi rút tuýp ra.

Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về cách sử dụng, hãy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ.

Tác dụng phụ của Sorbitol

Tác dụng phụ của Sorbitol

Một số tác dụng phụ có thể gặp khi sử dụng sorbitol bao gồm:

• Tiêu chảy, đau bụng (đặc biệt ở người bị hội chứng ruột kích thích, bệnh kết tràng chức năng).
• Đầy hơi.
• Buồn nôn nhẹ.
• Kích ứng trực tràng, nóng rát tại chỗ (khi sử dụng dạng gel thụt trực tràng kéo dài). Hiếm gặp trường hợp viêm đại tràng xuất huyết.

Ngừng sử dụng và liên hệ với bác sĩ ngay lập tức nếu gặp các triệu chứng nghiêm trọng như dị ứng (phát ban, khó thở, sưng mặt/môi/lưỡi/cổ họng), co thắt dạ dày nặng, nôn mửa, tiêu chảy nặng, phân đen/có máu, chảy máu trực tràng, mót đi ngoài thường xuyên, chóng mặt, suy nhược.

Thận trọng khi sử dụng Sorbitol

Không sử dụng sorbitol trong các trường hợp sau:

• Viêm ruột non, viêm loét đại – trực tràng, bệnh Crohn, tắc ruột.
• Hội chứng đau bụng chưa rõ nguyên nhân.
• Không dung nạp fructose di truyền.
• Tắc đường dẫn mật.
• Vô niệu.
• Trĩ cấp, rò hậu môn, viêm đại tràng xuất huyết (dạng gel thụt).

Thông báo cho bác sĩ nếu bạn bị dị ứng, buồn nôn, nôn, đau dạ dày hoặc thói quen đi đại tiện thay đổi đột ngột trong 2 tuần gần đây.

Người bị bệnh kết tràng nên tránh dùng sorbitol khi đói và cần giảm liều. Người bị phình đại tràng cần thận trọng khi sử dụng sorbitol. Ngừng sử dụng thuốc ngay và thông báo cho bác sĩ nếu có phản ứng kích ứng hoặc mẫn cảm.

Tương tác thuốc

Sorbitol có thể tương tác với các thuốc nhuận tràng khác, thuốc làm mềm phân hoặc natri polystyrene sulfonate, làm tăng tác dụng nhuận tràng và/hoặc nguy cơ rối loạn điện giải và nước.

Bảo quản Sorbitol

Bảo quản sorbitol ở nơi khô ráo, thoáng mát, nhiệt độ dưới 30°C, tránh ánh sáng. Để thuốc tránh xa tầm tay trẻ em.

Lưu ý khi mang thai và cho con bú

Chưa có đầy đủ nghiên cứu về việc sử dụng sorbitol trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Kết luận

Sorbitol là một loại thuốc nhuận tràng hữu ích trong điều trị táo bón và khó tiêu. Tuy nhiên, cần tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn sử dụng để tránh tác dụng phụ. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng sorbitol, đặc biệt là phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú.