Củ mài là một loại củ hoang dại quen thuộc với người dân miền núi phía Bắc. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rõ củ mài là gì, công dụng và cách sử dụng ra sao. Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc về loại củ này.
Củ mài – một loại củ hoang dại quý giá.
Củ Mài là củ gì? Đặc điểm nhận dạng
Củ mài là phần rễ củ của cây mài, một loại cây hoang dại thuộc họ thân leo, thường mọc ở vùng rừng núi phía Bắc Việt Nam. Thân cây nhẵn, hơi có góc cạnh và mang màu đỏ hồng đặc trưng. Lá cây mài có hình tim, mọc so le và thường có những cục nhỏ ở góc lá, được gọi là dái mài.
Hoa của cây mài có màu vàng, mọc thành từng cụm đơn tính. Mỗi cây thường cho ra một hoặc hai củ. Củ mài có hình trụ dài, ăn sâu xuống đất, có thể dài đến hàng mét. Vỏ củ có màu nâu xám, bên trong thịt củ màu trắng mềm.
Thời điểm thu hoạch củ mài thường vào mùa hè, khi lá cây đã lụi hết. Sau khi thu hoạch, củ mài được rửa sạch và chế biến thành nhiều món ăn khác nhau. Dụng cụ pha trà đạo Nhật Bản cũng có thể được sử dụng để thưởng thức trà mài.
Thành phần dinh dưỡng của củ mài
Ngoài câu hỏi “củ mài là gì?”, nhiều người cũng quan tâm đến thành phần dinh dưỡng của loại củ này. Củ mài là một nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, chứa hơn 50% là tinh bột, cùng với hàm lượng lipid, protein và chất nhầy cao. Nhờ vậy, củ mài từng được sử dụng như một loại lương thực trong thời kỳ khan hiếm.
Củ mài cũng chứa nhiều allantoin, một chất có khả năng thúc đẩy sự phát triển của các mô khỏe mạnh và hỗ trợ quá trình lành vết thương. Ngoài ra, củ mài còn chứa cholin, saponin, dioscin, các acid amin, vitamin, chất chống oxy hóa và nhiều vi chất khác.
Tác dụng của củ mài đối với sức khỏe
Theo Đông y, củ mài có vị ngọt, tính bình, có tác dụng bổ tỳ vị, ích tâm phế, bổ thận. Loại củ này thường được dùng cho người mất khẩu vị, chán ăn, hen suyễn, ho khan, tiểu đường.
Không chỉ vậy, củ mài còn được xem là một vị thuốc bổ ngũ tạng, mạnh gân xương, hỗ trợ điều trị suy nhược cơ thể, mỏi lưng, chóng mặt, lỵ và các rối loạn tiêu hóa. Tiệm nguyên liệu làm bánh gần đây có thể cung cấp củ mài để làm bánh.
Củ mài còn được dùng để hỗ trợ điều trị mụn nhọt, viêm loét, áp xe da và cả khi bị rắn rết, bọ cạp cắn nhờ hàm lượng allantoin dồi dào.
Đối với phụ nữ, củ mài có thể giúp giảm cáu gắt do mãn kinh, khô âm đạo sau mãn kinh và điều hòa kinh nguyệt. Hơn nữa, củ mài còn có tác dụng ngăn ngừa xơ vữa động mạch, một vấn đề sức khỏe nguy hiểm và ngày càng phổ biến. Giá đỗ xanh bao nhiêu 1kg cũng là một thông tin hữu ích cho những ai quan tâm đến dinh dưỡng.
Một số bài thuốc từ củ mài
Củ mài có thể được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như luộc, hấp, nấu canh, nấu cháo, nấu chè, thậm chí làm bánh. Cách làm kim chi đơn giản tại nhà cũng là một công thức nấu ăn thú vị bạn có thể tham khảo. Dưới đây là một số bài thuốc từ củ mài:
-
Chữa suy nhược cơ thể: Củ mài, biển đậu, ý dĩ, vỏ quýt, hạt sen, bố chính sâm, bạch truật, hạt cau, nam mộc hương. Sắc uống ngày hai lần trong 7-10 ngày.
-
Chán ăn, khó tiêu: Củ mài, xuyên tiêu, khiếm thực, gạo nếp, đường. Sao khô, tán bột, pha nước uống.
-
Trẻ em suy dinh dưỡng: Củ mài, biển đậu, lòng đỏ trứng gà, gạo, đường. Nấu cháo cho trẻ ăn.
-
Bồi bổ sức khỏe: Củ mài, khoai sọ, gạo tẻ. Nấu cháo ăn hàng ngày.
-
Tỳ vị hư, lỵ mạn tính, hư lao: Củ mài, gạo nếp. Nấu cháo ăn hàng ngày.
-
Di tinh, đau lưng (nam giới): Củ mài, củ súng, hạt sen, ý dĩ. Phơi khô, tán bột, pha nước uống.
Củ mài được sử dụng trong nhiều bài thuốc dân gian.
Lưu ý khi sử dụng củ mài
- Không dùng cho người có thân nhiệt thấp.
- Thận trọng khi dùng chung với thuốc thay thế hormone hoặc thuốc tránh thai.
- Tránh dùng cho phụ nữ mang thai, đang cho con bú hoặc mắc bệnh liên quan đến hormone.
- Ăn nhiều củ mài có thể gây buồn nôn, tiêu chảy hoặc phát ban. Mua thất diệp nhất chi hoa (sâm 7 lá) uy tín tại TPHCM
Kết luận
Bài viết đã cung cấp thông tin về củ mài là gì, tác dụng và cách sử dụng. Hy vọng bạn đọc có thể áp dụng những kiến thức này để sử dụng củ mài một cách hiệu quả và an toàn cho sức khỏe.